Şanlıurfa, Güneydoğu Anadolu bölgesinde GAP'ın merkezinde yer almaktadır.

Mezopotamya'nın en eski yerleşim yerlerinden biri olan Urfa akarsulara yakın olması, ticaret yollarının kesiştiği noktada yer almasından ötürü tarihi boyunca stratejik bir öneme sahip olmuştur.

Urfa kent merkezinin altında bugünkü Balıklıgöl\'ün kuzeyinde 1997 yılında Dr. Bahattin Çelik tarafından yapılan bir keşif sonucu, Urfa kent merkezi tarihinin MÖ. 9500\'e Çanak-Çömleksiz Neolitik Döneme kadar uzandığı görülmüştür.

Bu bilinen 11.500 yıllık tarihi süreçte Ebla, Akkad, Sümer, Babil, Hitit, Hurri-Mitanni, Arami, Asur, Pers, Makedonya, Roma, Bizans gibi uygarlıkların egemenlikleri altında yaşayan Urfa, 1094 yılında Selçuklu Topraklarına katılmıştır. 1098\'de Haçlı Kontluğu idaresine girmiştir. Eyyubi, Memluk, Türkmen aşiretleri, Timur devleti, Akkoyunlular, Dulkadirbeyliği, Safevilerden sonra, 1516\'da Osmanlı sınırları içine katılmıştır. Önce Diyarbakır Eyaleti içinde yer alan Urfa, 1876\'da Halep vilayetine bağlanmış, 1916\'da bağımsız bir sancak olmuştur. 1919 yılında önce İngilizlerin, daha sonrada Fransızların işgaline uğramış, 11 Nisan 1920\'de İşgalden kurtarılmıştır. Cumhuriyet sonrasında 1924\'de il durumuna getirilmiştir.

Kentin bilinen en eski ismi Edessa\'dır. Urfa isminin Vurhai, Orhai, Ruhua vb. isimlerden geldiği söylense de bunlardan hiçbiri kesinlik kazanmamıştır. Kentin adı, Ulusal kurtuluş savaşında halkın göstermiş olduğu kahramanlıktan ötürü, 1984 yılında çıkartılan bir yasa ile “Şanlı” unvanını almış ve Şanlıurfa olarak değiştirilmiştir.

Kent, köklü bir kültür mirasına sahiptir.

Üzerinde, ilk İslam Üniversitesinin kurulduğu Harran Urfanın bir ilçesi olup; Dünya Kültür Mirası\'na dâhil edilmesi düşünülmektedir.

Evleri, Sokakları, Çarşıları, Hanları, Hamamları, Çeşmeleri, Köprüleri, Camileri, Kale Ve Surları ile Şanlıurfa “Müze Kent” görünümündedir.

Sabilik dahil, tek tanrılı dinlere mensup insanlar ile Hz. İbrahim, Hz. Eyyüp, Hz. İlyas ve Hz. Yakup gibi peygamberlerin yaşadığı, kent “Peygamberler Şehri” olarak anılmaktadır.

Ressamları, ses ve saz sanatçıları, şair- yazarları, el sanatları, halkoyunları, mutfağı vb. değerleri, kentin kültür zenginliğini göstermesi açısından önemlidir.

Kente egemen olan toplulukların birçoğunun tarih boyunca bırakmış oldukları derin izler, bugün Eski Kent Dokusunda ve müzedeki eserlerde, Devlet Güzel Sanatlar Galerisi veya bir başka yerde görülebilir.

Bugün GAP ile ekonomik, sosyal, kültürel alanda hızlı bir değişim ve kalkınma sürecinde olan kentin yüksek bir kültür-turizm potansiyeli mevcuttur.

Şanlıurfa\'nın Dini, Arkeolojik, Folklorik ve diğer kültür değerlerinden bazıları yitip gitse de, pek çoğu yaşamak için direnmektedir.

Bu zengin kültür birikiminin; belgeleme, araştırma ve koruma planlarıyla değerlendirilmesi sadece ulusal değil, dünya kültür mirası açısından da son derece önemlidir. (Şanlıurfa il kültür turizm)